κλαίω

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

κλαίω < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική κλαίω

Προφορά

ΔΦΑ : /ˈkle.o/

τυπογραφικός συλλαβισμός : κλαί‐ω

Ρήμα

κλαίω/και κλαίγω, πρτ.: έκλαιγα, αόρ.: έκλαψα, παθ.φωνή: κλαίγομαι, π.αόρ.: κλαύτηκα, μτχ.π.π.: κλαμένος

1. τρέχουν δάκρυα από τα μάτια μου (και κάποτε φωνάζω), εξαιτίας κάποιας (ευχάριστης ή -συνήθως- δυσάρεστης) ψυχικής αναταραχής ή πόνου (ή για άλλους λόγους, π.χ. καθάρισμα κρεμμυδιών)

   ※  Μου ερχόταν να κλάψω από απελπισία. (Διδώ Σωτηρίου, Εντολή, 1976 [μυθιστόρημα])

2. στενοχωριέμαι
3. (παθητική φωνή) κλαίγομαι: παραπονιέμαι συνεχώς, ενίοτε χωρίς σοβαρό λόγο

Εκφράσεις

• βαράτε με κι ας κλαίω / τραβάτε με κι ας κλαίω
• βάζω τη σκούπα μου να κλαίει
• θα κλάψουν μανούλες
• κλαίνε οι χήρες, κλαίνε κι οι παντρεμένες
• κλαίω και οδύρομαι
• κλαίω με μαύρο δάκρυ
• κλαίει τη μοίρα του
• κλαύ' τα, Χαράλαμπε
• να τον κλαίνε οι ρέγγες
• ούτε κλαίει ούτε γελάει

Συγγενικά

 ετυμολογικό πεδίο 
κλαι-, κλα-, κλαυ-, κλαψ- 

κλαι- ανακλαίω αποκλαίω αργοκλαίω ασημοκλαίω γελοκλαίω γλυκοκλαίω δροσοκλαίω κλαίουσα κουτσοκλαίω κρυφοκλαίω μαυροκλαίω μισοκλαίω μουντζοκλαίω, μουτζοκλαίω, μουτζοκλαίγω μυξοκλαίω νυχτοκλαίω ξανακλαίω παρακλαίω πικροκλαίω πολυκλαίω προσκλαίω σιγαλοκλαίω σιγοκλαίω, σιγοκλαίγω συχνοκλαίω συγκλαίω χαμοκλαίω ψευτοκλαίω

κλα- κλάμα κλαμένος κλαυ- άκλαυτος κλαυθμυρίζω κλαυθμύρισμα κλαυθμός κλαυσίγελως, κλαυσίγελος κλαυτός πολύκλαυστος

κλαψ- κλάψα κλαψιάρης κλαψιάρικος κλάψιμο κλαψουρίζω κλαψούρισμα

Κλίση

    Ενεργητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	κλαίω	έκλαιγα	θα κλαίω	να κλαίω		κλαίγοντας
β' ενικ.	κλαις	έκλαιγες	θα κλαις	να κλαις	κλαίγε
γ' ενικ.	κλαίει	έκλαιγε	θα κλαίει	να κλαίει
α' πληθ.	κλαίμε	κλαίγαμε	θα κλαίμε	να κλαίμε
β' πληθ.	κλαίτε	κλαίγατε	θα κλαίτε	να κλαίτε	κλαίγετε
γ' πληθ.	κλαίνε	έκλαιγαν κλαίγανε	θα κλαίνε	να κλαίνε
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		έκλαψα	θα κλάψω	να κλάψω		κλάψει
β' ενικ.		έκλαψες	θα κλάψεις	να κλάψεις	κλάψε
γ' ενικ.		έκλαψε	θα κλάψει	να κλάψει
α' πληθ.		κλάψαμε	θα κλάψουμε	να κλάψουμε
β' πληθ.		κλάψατε	θα κλάψετε	να κλάψετε	κλάψτε
γ' πληθ.		έκλαψαν κλάψαν(ε)	θα κλάψουν(ε)	να κλάψουν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική
α' ενικ.	έχω κλάψει	είχα κλάψει	θα έχω κλάψει	να έχω κλάψει
β' ενικ.	έχεις κλάψει	είχες κλάψει	θα έχεις κλάψει	να έχεις κλάψει
γ' ενικ.	έχει κλάψει	είχε κλάψει	θα έχει κλάψει	να έχει κλάψει
α' πληθ.	έχουμε κλάψει	είχαμε κλάψει	θα έχουμε κλάψει	να έχουμε κλάψει
β' πληθ.	έχετε κλάψει	είχατε κλάψει	θα έχετε κλάψει	να έχετε κλάψει
γ' πληθ.	έχουν κλάψει	είχαν κλάψει	θα έχουν κλάψει	να έχουν κλάψει

    Παθητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	κλαίγομαι	κλαιγόμουν(α)	θα κλαίγομαι	να κλαίγομαι
β' ενικ.	κλαίγεσαι	κλαιγόσουν(α)	θα κλαίγεσαι	να κλαίγεσαι
γ' ενικ.	κλαίγεται	κλαιγόταν(ε)	θα κλαίγεται	να κλαίγεται
α' πληθ.	κλαιγόμαστε	κλαιγόμαστε κλαιγόμασταν	θα κλαιγόμαστε	να κλαιγόμαστε
β' πληθ.	κλαίγεστε	κλαιγόσαστε κλαιγόσασταν	θα κλαίγεστε	να κλαίγεστε	κλαίγεστε
γ' πληθ.	κλαίγονται	κλαίγονταν κλαιγόντουσαν	θα κλαίγονται	να κλαίγονται
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		κλαύτηκα	θα κλαυτώ	να κλαυτώ		κλαυτεί
β' ενικ.		κλαύτηκες	θα κλαυτείς	να κλαυτείς	κλάψου
γ' ενικ.		κλαύτηκε	θα κλαυτεί	να κλαυτεί
α' πληθ.		κλαυτήκαμε	θα κλαυτούμε	να κλαυτούμε
β' πληθ.		κλαυτήκατε	θα κλαυτείτε	να κλαυτείτε	κλαυτείτε
γ' πληθ.		κλαύτηκαν κλαυτήκαν(ε)	θα κλαυτούν(ε)	να κλαυτούν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	έχω κλαυτεί	είχα κλαυτεί	θα έχω κλαυτεί	να έχω κλαυτεί		κλαμένος
β' ενικ.	έχεις κλαυτεί	είχες κλαυτεί	θα έχεις κλαυτεί	να έχεις κλαυτεί
γ' ενικ.	έχει κλαυτεί	είχε κλαυτεί	θα έχει κλαυτεί	να έχει κλαυτεί
α' πληθ.	έχουμε κλαυτεί	είχαμε κλαυτεί	θα έχουμε κλαυτεί	να έχουμε κλαυτεί
β' πληθ.	έχετε κλαυτεί	είχατε κλαυτεί	θα έχετε κλαυτεί	να έχετε κλαυτεί
γ' πληθ.	έχουν κλαυτεί	είχαν κλαυτεί	θα έχουν κλαυτεί	να έχουν κλαυτεί

Μεταφράσεις

    κλαίω

αγγλικά : cry (en), weep (en) αζεριανά : ağlamaq (az) βουλγαρικά : плача (bg) βοσνιακά : plakati (bs) γαλλικά : pleurer (fr) γερμανικά : weinen (de), heulen (de) εσθονικά : nutma (et) ισπανικά : llorar (es) κροατικά : plakati (hr) ολλανδικά : huilen (nl) πολωνικά : płakać (pl) ρουμανικά : lăcrima (ro), plânge (ro) ρωσικά : плакать (ru) σερβικά : плакати (sr) σουηδικά : gråta (sv) τουρκικά : ağlamak (tr)

---

Αρχαία ελληνικά (grc)

Ετυμολογία

κλαίω < κλαϝ-j, πιθανή σύνδεση με αλβανική qaj (< qanj < klanj) < πρωτοϊνδοευρωπαϊκή *ḱlew- Καθώς δεν υπάρχει σύνδεση με άλλη ινδοευρωπαϊκή γλώσσα, πιθανόν προελληνική προέλευση.

• κλαϝ- > κλα- (κλᾱ́ω) / κλαυ- (κλαυ-θμός)
• κλαϝ-j- > κλαι-
• κλαϝ-σ- > κλαυσ- (μέλλων κλαύσω, κλαυσῐ-)
• κλαϝ-ε- > κλαϝ-ε-σ > (μέλλων κλαήσω

Ρήμα

κλαίω

• → ζητούμενο λήμμα

Πηγές

• κλαίω - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• κλαίω - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.